وکیل جعل > پرسش و پاسخ حقوقی > شکایت جعل هویت

شکایت جعل هویت

شاید دیده یا شنیده‌باشید افرادی با مراجعه به بانک‌ها و استفاده از شناسنامه یا کارت ملی دیگران مبادرت به وصول چک یا درخواست دسته‌چک می‌کنند. آیا صرف استفاده از شناسنامه و اوراق هویتی دیگری جرم محسوب‌می‌شود؟

در قانون مجازات اسلامی و به‌صورت عام جرمی تحت‌عنوان جعل هویت پیش‌بینی نشده‌است. اما این به‌معنای عدم جرم‌انگاری و جرم تلقی‌نشدن این عمل نیست. در سال1370 قانونی تحت‌عنوان قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه به تصویب رسید؛ که طبق آن اگر شخصی خود را بوسیله اسناد شناسایی یا سجلی، به‌جای دیگری معرفی‌کند مرتکب جرم شده‌است.

بند ب ماده2 قانون مذکور مقررمی‌دارد؛ اشخاصی که عالما عامدا پس از رسیدن به سن۱۸ سال تمام از شناسنامه مکرر استفاده‌نماید؛ یا به دریافت شناسنامه مکرر برای خود یا مولی‌علیه و یا به دریافت شناسنامه موهوم مبادرت‌کنند؛ و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن زنده یا مرده باشد؛ به‌نام هویت خود استفاده نمایند؛ به حبس از ۹۱روز تا یک‌سال و یا به پرداخت جزای نقدی از ۲۰۰/۰۰۰ ریال تا ۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال و یا به هر دو مجازات محکوم‌می‌شوند.

قانون جعل هویت

همچنین ماده9 قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه مقرر‌می‌دارد: هرکس برای فرار از تعقیب یا اجرای مجازات قانونی و یا به قصد اقدام‌به خروج غیرمجاز از کشور مبادرت به استفاده از شناسنامه دیگری به نام هویت خود نماید؛ علاوه‌بر تحمل مجازات اصلی به حبس از یک‌سال تا سه‌سال و به پرداخت جریمه از ۵۰۰/۰۰۰ ریال تا ۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم‌می‌شود.

دلایل ارتکاب جرم جعل هویت

دلایل عمده ایجاد این قانون درمورد جعل هویت راجع به افراد ایرانی، به این شرح است:

بنابر قاعده‌ای سنتی در خانواده‌های ایرانی اگر فرزند بزرگتر خانواده به هر دلیلی فوت‌می‌شد؛ والدین برای اخذ شناسنامه مجدد به ادارات ثبت‌احوال مراجعه‌نمی‌کردند. و همان شناسنامه فرد متوفی، مورداستفاده فرزند کوچک‌تر بدون شناسنامه قرارمی‌گرفت. این‌امر علاوه بر خطراتی که از بابت ارتکاب جرائمی چون کلاهبرداری داشت؛ از جهت احراز هویت واقعی افراد، دولت را نیز دچار مشقت و سختی می‌نمود.

از طرف دیگر دهه‌های شصت و هفتاد شمسی به‌دلیل وقوع جنگ ایران و عراق و دوران پس از آن، مقطعی بود که اقتصاد ایران به‌صورت کوپنی اداره‌می‌شد. خب در واقع هر خانواده که شناسنامه بیشتری دراختیارمی‌داشت طبیعتا از کوپن بیشتری استفاده و جنس بیشتری دریافت‌می‌کرد. دیگر آنکه افراد شیادی نیز این میان با جعل شناسنامه و اسناد هویتی اقدام به اخذکوپن می‌کرد؛ و در بازار آزاد به‌فروش می‌رساندند.

باتوجه به وضعیت جنگی کشور برخی از جوانان برای فرار از خدمت سربازی از کشور خارج‌می‌شدند. ازآنجاکه دولت دراین‌خصوص به‌منظور ازدست‌ندادن سرباز سختگیری می‌کرد، افرادی با استفاده از شناسنامه دیگران از کشور خارج شدند.

جعل هویت جهت ازدواج مجدد

برخی از افراد متاهل شیاد و کلاهبردار برای اینکه اقدام به ازدواج‌های متعدد کنند و بوسیله آن بتوانند از افراد مختلف کلاهبرداری کنند، اقدام‌به اخذ شناسنامه جعلی یا استفاده از شناسنامه دیگران می‌کردند. که با شیوع این نوع از اتفاقات مجلس اقدام‌به تصویب این قانون نمود.

بعد از اینکه انقلاب ایران پیروز شد به فاصله حدود یکسال‌ونیم بعد از آن، جنگ ایران و عراق آغاز شد؛ و عملا مرزهای کشور با ناامنی چه از جهت هجوم نیروهای بعثی و چه ازنظر امنیت داخلی مواجه‌گردید. و این‌امر بهترین زمان برای اشخاص مجرمی بود که متواری بودند. این افراد به‌راحتی با تغییر چهره و اخذ شناسنامه‌ای جعلی یا متعلق به دیگر از کشورخارج می‌شدند.

این موارد بخشی از عمده دلایل تصویب این قانون درمورد جعل هویت بود که مورد اشاره‌قرارگرفت.

قانون جعل هویت اتباع خارجی

قانون مذکور درخصوص اتباع خارجی نیز مقرراتی وضع‌نمود که عمده دلایل آن به این شرح است؛ در دهه‌های شصت و هفتاد شمسی بسیاری از مهاجرین کشورهای همسایه مانند افغانستان بوسیله افرادی کلاش مورد سوءاستفاده قرارگرفت. و برای اینکه اصطلاحا از کشور ایران دیپورت یا اخراج نشوند مبادرت به دو کار می‌نمودند.

یک اینکه خود را به‌عنوان فردی ایرانی معرفی‌می‌کردند تا بتوانند با اخذ شناسنامه ایرانی به راحتی زندگی‌کنند یا با گرفتن شناسنامه افراد فوت‌شده ایرانی از آن استفاده‌می‌کردند. مجلس ایران ناچارشد برای مقابله، مواد11 و 12 قانون مورداشاره را درخصوص اتباع کشور خارجی به تصویب برساند که مقرر داشته‌است؛

ماده11: هر غیر ایرانی که قبل از تحصیل تابعیت ایرانی با ایرانی قلمدادکردن خود موجب تنظیم اسناد سجلی یا دریافت شناسنامه شود حبس از یک‌سال تا سه‌سال و پرداخت جزای نقدی از(۱/۰۰۰/۰۰۰)ریال تا(۳/۰۰۰/۰۰۰)ریال محکوم می‌شود.

ماده12: هر غیرایرانی که شناسنامه افراد ایرانی را چه صاحب آن زنده یا مرده باشد به هرطریق به دست‌آورده و از آن برای ایرانی قلمدادکردن هویت خود استفاده نماید، علاوه‌بر محکومیت به حبس از دوسال تا پنج‌سال، به پرداخت جزای نقدی از(۱/۰۰۰/۰۰۰)ریال تا (۳/۰۰۰/۰۰۰)ریال محکوم می‌شود. درصورتی‌که اعمال ارتکابی فوق توام با جعل یا استفاده از سند سجلی مجعول باشد مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم‌خواهدشد.

درنهایت باید گفت، به‌موجب قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه، جعل هویت، در قوانین کشور پیش‌بینی شده و مورد جرم‌انگاری و مجازات قرارگرفته‌است که سعی‌گردید در این مقاله، برخی از مواد مهم آن به‌صورت کاربردی مورد بررسی قرارگیرد.

وکیل شکایت جعل هویت

سلام. من احسان حیدری هستم. وکیل پایه یک دادگستری. این مطلب رو با توجه به سوالات مکرر شما مخاطبان عزیز برای راهنمایی شما نوشتم. برای دریافت راهنمایی و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه جعل هویت میتونین به راحتی از طریق دکمه زیر با من در تماس باشید.