وکیل جعل > پرسش و پاسخ حقوقی > جعل مدرک تحصیلی چه حکمی دارد

جعل مدرک تحصیلی چه حکمی دارد

یکی از مهم‌ترین جرایمی که در خانواده جرم جعل قرارگرفته و تمامی کشورها در راستای مقابله با آن بیشترین کوشش را انجام‌می‌دهند جرم جعل مدارک تحصیلی می‌باشد. بواسطه نفع و منفعتی که از قبال مدارک تحصیلی متوجه جاعل یا استفاده از مدرک می‌شود، دولت‌ها همواره برای اعتباربخشیدن به مدارک تحصیلی مبادرت به مقابله با جعل آن می‌کنند.

طبق بخش تعزیرات و مجازات بازدارنده قانون مجازات اسلامی جعل مدارک تحصیلی در مقاطع مختلف دارای شرایط و مجازات یکسان نیست، به‌عنوان مثال جرم جعل در مدارک دانشگاهی با جرم جعل در مدارک تحصیلات مدرسه‌ای متفاوت‌می‌باشد. در حقیقت ضابطه‌ای که وجوددارد آنست که قانون‌گذار برای مدرک دانشگاهی بواسطه منافع حاصل از آن ارزش بیشتری قایل‌شده‌است. درادامه به تفکیک، به بررسی جرم جعل مدرک تحصیلی در مقاطع مختلف خواهیم‌پرداخت.

جرم جعل مدرک دانشگاهی

جعل مدرک دانشگاهی یکی از جرایمی است که قانون‌گذار به‌صورت ویژه به آن توجه‌داشته‌است. یکی از دلایل این توجه ویژه آنست که از دهه شصت شمسی به بعد تحصیلات دانشگاهی در کشور ایران رو به گسترش رفت و ادارات دولتی و شرکت‌های خصوصی بیشتر اشخاصی که تحصیلات دانشگاهی داشتند را به استخدام خود درمی‌آوردند.

ازسوی‌دیگر از جهت جنبه فرهنگی افراد جامعه تصورمی‌نمودند برای ایجاد و نشان‌دادن شخصیت اجتماعی خود می‌بایست حتما دارای مدرک دانشگاهی باشند، لذا قانون‌گذار به‌موجب کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی – بخش تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده – مصوب سال1375 ماده527 را به‌تصویب‌رساند که بیان‌می‌دارد:

“هرکس مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ‌التحصیلی یا تاییدیه یا ریز نمرات تحصیلی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی‌ داخل یا خارج از کشور یا ارزشنامه‌های تحصیلات خارجی را جعل کند یا با علم به جعلی‌بودن آن را مورداستفاده‌قراردهد… “

جعل مدرک دانشگاهی

چند نکته حایزاهمیت درخصوص این ماده وجود دارد؛

1. دولتی، آزاد یا غیرانتفاعی بودن دانشگاه تفاوتی در ارکان جرم جعل مدرک دانشگاهی ایجادنمی‌کند. در نتیجه جعل مدرک دانشگاه آزاد نیز از مصادیق این ماده می‌باشد.
2. تفاوتی‌نمی‌کند دانشگاهی که مدرک آن مورد جعل قرارگرفته‌است دانشگاه ایرانی باشد یا خارجی.
3. تفاوتی‌نمی‌کند مرتکب صرفا از مدرک جعلی استفاده‌نموده‌باشد یا آنرا جعل‌کرده‌باشد در هر دو صورت به مجازات مندرج در ماده محکوم‌خواهدشد.
4. جعل مدارک تحصیلی مربوط به مجموعه‌هایی مانند حوزه علمیه یا موسسات آموزشی زبان‌های خارجی از مصادیق جعل مدرک دانشگاهی نیست و در صورت جعل، صرفا جعل ساده محسوب‌می‌گردد.
5. درصورتی‌که جاعل یا استفاده‌کننده از سند جعلی، کارمند دولت یا نهادهای عمومی مانند شهرداری باشد به حداکثر مجازات محکوم‌خواهدشد.
6. منظور از تحصیلات دانشگاهی، مدرک فوق‌دیپلم الی فوق‌دکترا می‌باشد. درنتیجه جعل مدرک فوق‌دیپلم نیز مشمول همین مقرره و ماده می‌باشد.

مجازات جعل مدرک دانشگاهی

درصورتی‌که شخصی افعال و اعمال مندرج در ماده527 قانون مجازات (بخش تعزیرات) را که شامل دو بخش جعل و استفاده از سند مجعول است را انجام‌دهد، علاوه‌بر جبران خسارت، به‌حبس از یک تا سه‌سال محکوم‌خواهدشد.

توجه‌داشته‌باشید درخصوص جرم جعل قانون‌گذار قیدی را ذکرنکرده‌است یعنی به‌محض انجام جعل، جرم انجام‌شده‌است و مرتکب قابل‌مجازات‌است اما درخصوص استفاده از مدرک تحصیلی جعل‌شده، استفاده‌کننده می‌بایست به جعلی‌بودن مدرک علم و آگاهی‌داشته‌باشد و اگر ثابت‌کند نمی‌دانسته مدرک جعلی است، محکوم‌نخواهدشد.

جرم جعل مدرک دیپلم

طبق قانون مجازات اسلامی و فصل پنجم از کتاب پنجم این قانون، جرم جعل مدارک تحصیلی در ماده527 پیش‌بینی شده‌است اما نکته مهم اینست که جرم جعل این ماده مربوط‌به مدارک تحصیلی دانشگاهی است و قانون‌گذار درخصوص جعل مدارک تحصیلی مربوط به آموزش و پرورش به‌صورت مجزا ماده‌ای را پیش‌بینی ننموده‌است. بااین‌حال نباید تصورکرد جعل مدرک تحصیلی دیپلم یا پیش‌دانشگاهی جرم نمی‌باشد. بلکه این عمل نیز جرم محسوب‌می‌شود و با توجه به مواد523 و 536 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) مرتکب، مجازات‌خواهدشد.

ماده536 بیان‌می‌دارد؛ هرکس در اسناد یا نوشته‌های غیررسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورداستفاده‌قراردهد علاوه‌بر جبران خسارت‌وارده به حبس از سه‌ماه تا یک‌سال یا به 25میلیون تا 100میلیون ریال جزای نقدی محکوم‌خواهدشد.

درنتیجه درخصوص جعل مدارک تحصیلی پیش‌دانشگاهی، دیپلم، دبیرستان و دبستان باید گفت جرم جعل سند عادی است و مجازات جعل سند عادی را خواهدداشت.

وکیل جرم جعل مدرک تحصیلی

سلام. من احسان حیدری هستم. وکیل پایه یک دادگستری. این مطلب رو با توجه به سوالات مکرر شما مخاطبان عزیز برای راهنمایی شما نوشتم. برای دریافت راهنمایی و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه جرم جعل مدرک تحصیلی میتونین به راحتی از طریق دکمه زیر با من در تماس باشید.