اعسار از کلمه عسر به معنی سختی و تنگنا گرفته شده و هنگامی که شخصی ادعا می کند در پرداخت وجه دچار سختی و تنگدستی است می بایست برای رهایی از بار پرداخت، این تنگدستی را به اثبات برساند. به شخصی که ادعای اعسار می کند معسر می گویند.طبق تعریف ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی معسر کسی است که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین، قادر به تأدیه دیون خود نباشد. گاهی این عدم توانایی در پرداخت، در مورد هزینه دادرسی یک دعوی و گاهی در پرداخت وجهی است که به آن محکوم شده است که در اصطلاح حقوقی به آن محکوم به(آنچه به آن محکوم شده است) می گویند. ممکن است معسر ادعا کند به صورت یک جا قادر به پرداخت نیست، که در صورت قبول مرجع قضایی به صورت تقسیط شده وجه را پرداخت می کند. در برخی مواقع نیز معسر ادعا می کند به کلی توانایی پرداخت ندارد، که در این صورت تا زمانی که توانایی پرداخت پیدا کند، معاف خواهد شد. عدم قابلیت دسترسی به مال هم در حکم نداشتن آن است.