چک، قطعا مهمترین سند تجاری رایج در کشور می باشد. به همین دلیل از حمایت های قانونی نیز برخوردار است. چکها از لحاظ شکلی با یکدیگر دارای تفاوت هایی می باشند اما راه های مطالبه آن در غالب موارد یکسان و مشابه بوده و امکان اقامه دعوی جهت مطالبه وجه آن وجود دارد.

مطالبه وجه مندرج در چک، به موجب قوانین و مقررات موجود، از 4 طریق حقوقی، کیفری، مراجع ثبتی و اجرای احکام دادگاهها امکان پذیر است. با توجه به مورد خاص هر چک راههای مطالبه آن نیز متفاوت خواهد بود. در مواردی ممکن است چند راه برای مطالبه یک فقره چک در دسترس باشد. این امر، موضوعی فنی و تخصصی می باشد که همراهی وکیل و کارشناس حقوقی در کنار شما را می طلبد.

یکی از دغدغه ها و چالشهایی که دارندگان چک با آن روبرو هستند فوت صادر کننده چک می باشد.این موضوع را باید دانست که بر اساس قانون  به محض فوت شخص بدهکار تمامی بدهی های مدت دار او، حال می گردد و قابل مطالبه است.در این صورت اگر ورثه صادرکننده چک،  ماترک را قبول کرده باشند مکلف به پرداخت وجه چک از محل داراییهای شخص متوفی می باشند. در این خصوص اگر اقامه دعوی نیز صورت گیرد می بایست علیه ورثه متوفی باشد.

برای مطالبه وجه چک خود از وکیل متخصص مشاوره بگیرید

در راههای مختلف مطالبه وجه چک ، امکان جلب و ممنوع الخروجی صادرکننده آن فراهم است. در اکثر موارد، در صورتی که صادرکننده چک، پس از صدور اجرائیه نسبت به پرداخت مبلغ مندرج در آن اقدام ننماید، ابتدا استعلام اموال وی که شامل استعلام از سازمان و ادارات ثبت اسناد و املاک، پلیس راهور و بانک ها می باشد، صورت می گیرد. در صورت شناسایی مال از صادرکننده، به نسبت مبلغ چک آن اموال توقیف می گردد و تشریفات قانونی را طی می کند. در صورتی که صادرکننده مالی نداشته باشد، امکان جلب عادی و در مواقعی جلب سیار وی نیز وجود دارد. همچنین در صورت مطالبه وجه چک امکان ممنوع الخروج نمودن صادرکننده در ابتدای راه و پس از اخذ استعلامات وجود خواهد داشت.

از طریق قانون پیگیر مطالبه چک برگشتی خود باشید

درغالب موارد چک هایی که برگشت می خورند به خاطر کمبود وجه در حساب صادرکننده است. اما مواردی نیز وجود دارند که چک با عدم پرداخت مواجه می گردد. از جمله آنها، قلم خوردگی متن چک یا تاریخ آن، عدم تطابق امضاء و موضوعاتی از این قبیل است. در همه مواردی که چک با عدم پرداخت مواجه می شود، بانک ها مکلفند مراتب غیرقابل پرداخت بودن چک را به تمامی بانک های سراسر کشور اعلام نمایند و به این خاطر محدودیت های بانکی مانند عدم افتتاح حساب و صدور کارت بانکی، مسدود کردن کلیه وجوه در حساب ها و کارت های بانکی صادرکننده و …  را برای صادرکننده ایجاد نمایند. اما از آنجا که افراد به چک و حساب جاری خود جهت امکان معاملات و قراردادها احتیاج دارند، رفع سوء اثر از چکی که با عدم پرداخت مواجه بوده است، موضوعی حائز اهمیت خواهد بود. در قانون شروط و مواردی جهت رفع سوء اثر از چک پیش بینی شده است که از جمله این موارد عبارتند از: ارائه لاشه چک به بانک، واریز مبلغ کسری چک به حساب، ارائه حکم قضایی و …

یکی از دغدغه هایی که برای دارندگان چک وجود دارد، گذشت مدت زمان زیادی از تاریخ چک برگشت خورده ای است که در دست آنها موجود است و این سوال را دارند که آیا این چک دارای اعتبار می باشد یا خیر؟ فرض کنید سررسید چکی در تاریخ  1390/10/10 بوده و در همان تاریخ برگشت می خورد. در تاریخ 1400/10/10 دارنده چک می خواهد که مبلغ آن را مطالبه نماید. در اینجا باید گفت این چک قابل مطالبه خواهد بود، اما از یک سری مزایای سند های تجاری بی بهره است. مزایایی مانند امکان تامین خواسته، دستور موقت و … . در این صورت این چک به عنوان سند مطالبه وجه حقوقی، از طریق دادگاه قابل مطالبه می باشد. در این رابطه با موضوعی خاص روبرو هستیم و آن حکم ماده 318 از قانون تجارت می باشد. به این صورت که چک از طرف شخص تاجری برای موضوعی که تجاری است صادر شود، و از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت 5 سال سپری شود، در این شرایط دعوی مطالبه وجه چک قابل طرح نخواهد بود.

بهترین راه مطالبه چک برگشتی شامل مرور زمان چیست؟

مطابق با آخرین تغییر و تحولات قانون صدور چک در سال 1397 چکهای قدیمی که مختص هر بانک بود، جای خود را به چکهای یکپارچه و متحد الشکلی دادند که به چکهای صیادی شهرت دارند. چکهای صیادی نیز خود بر دو نوع قدیمی و جدید ( بنفش ) می باشند. مطالبه چکهای صیادی قدیمی مانند چکهای پیشین بوده و تنها در برخی موارد، مطالبه آن نیازمند کد رهگیری گواهی عدم پرداخت می باشد. اما چکهای جدید صیادی، نیازمند ثبت توسط صادر کننده در سامانه صیاد می باشد و دارنده هم می بایست نسبت به ثبت دریافت در همان سامانه اقدام کند. لازم به ذکر است که مطالبه چک جدید صیادی که در سامانه ثبت نشده است، متفاوت خواهد بود.